• Κατάταξη στο επίπεδο Management Β-
    για τα θέματα κλιματικής αλλαγής
    με βάση το διεθνή οργανισμό CDP

  • Αποφυγή πάνω από 1,3 εκατ. τόνων εκπομπών CO2
    λόγω ιδιοπαραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας
    στα διυλιστήρια του Ομίλου και επενδύσεων σε ΑΠΕ
    τα τελευταία 5 χρόνια

Περιβάλλον, Ενέργεια
& Κλιματική Αλλαγή

Ενέργεια & Κλιματική Αλλαγή

Γιατί είναι ουσιαστικό;

Το φαινόμενο της Κλιματικής Αλλαγής επηρεάζει  την επιχειρηματική μας δραστηριότητα, δημιουργώντας σημαντικές προκλήσεις και ευκαιρίες. Με βασική δραστηριότητα τη διύλιση πετρελαίου είμαστε συνάμα παραγωγός ενεργειακών προϊόντων και καταναλωτής ενέργειας. Η κατανάλωση ενέργειας αποτελεί σημαντικό λειτουργικό κόστος αλλά ταυτόχρονα και την κύρια πηγή των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Έτσι, σχεδιάζουμε τον ενεργειακό μετασχηματισμό για μια οικονομία χαμηλού άνθρακα, ανταποκρινόμενοι στη συνεχιζόμενη αύξηση της ζήτησης ενέργειας και της διασφάλισης της ενεργειακής επάρκειας με τη λήψη μέτρων και έργων για τη μείωση των εκπομπών.   Παράλληλα, επειδή δραστηριοποιούμαστε κυρίως στην Ελλάδα, χώρα με μεγάλο παράκτιο μέτωπο, έχουμε ξεκινήσει τη μελέτη για την προσαρμογή και αντιμετώπιση των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής.

Οι πιθανοί κίνδυνοι και ευκαιρίες για τις επιχειρησιακές δραστηριότητες του Ομίλου, εξετάζονται στη διαχείριση του Συστήματος Εμπορίας Εκπομπών και στις μελέτες σκοπιμότητας επενδύσεων-ενεργειών, αγοράς πρώτων υλών.

Η προσέγγισή μας

Επειδή η κατανάλωση ενέργειας αποτελεί σημαντικό λειτουργικό κόστος των δραστηριοτήτων μας, αλλά ταυτόχρονα και την κύρια πηγή των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, επενδύουμε στην αριστοποίηση της ενεργειακής διαχείρισης, στην εξοικονόμηση ενέργειας στην παραγωγική δραστηριότητα και στη διοικητική λειτουργία, καθώς και στην αξιοποίηση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. Παράλληλα μελετάται το εύρος παρεμβάσεων – έργων για την προσαρμογή των εγκαταστάσεων και των κρίσιμων ενεργειακών υποδομών στην κλιματική αλλαγή.

Η εφαρμογή της περιβαλλοντικής πολιτικής του Ομίλου που σχετίζεται με την ενέργεια & την κλιματική αλλαγή επιτυγχάνεται με τη χρήση σειράς εργαλείων, όπως η θέσπιση στόχων και δεικτών επίδοσης. Επίσης, παρακολουθούνται όλοι οι περιβαλλοντικοί παράμετροι μέσω ευρωπαϊκών δεικτών και πραγματοποιείται σύγκριση (benchmarking) με τις επιδόσεις του κλάδου στην Ευρώπη. Σημαντικό κομμάτι της διαχείρισης της κλιματικής αλλαγής εντός του Ομίλου αποτελεί η συνεχής περιβαλλοντική εκπαίδευση του προσωπικού και των κοινωνικών εταίρων σε ολόκληρο το ευρύ φάσμα των δραστηριοτήτων του Ομίλου.

Επιπλέον, ο Όμιλος συμμετέχει ενεργά στη διαμόρφωση πολιτικών για την ενέργεια και την κλιματική αλλαγή, σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, όπως το Σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών (EU ETS), την Οδηγία Ενεργειακής Απόδοσης κ.ά.

Η προσέγγιση μας και τα μέχρι τώρα αποτελέσματα αξιολογούνται θετικά, αν ληφθεί υπόψη τόσο η σημαντική πρόοδος στην επίτευξη των ποσοτικών στόχων (μείωση δείκτη έντασης εκπομπών CO2 και συνεχή μείωση του ανθρακικού αποτυπώματος) όσο και η εξωτερική αξιολόγηση από τον Οργανισμό Carbon Disclosure Project- CDP με βαθμό Β- (σε σύγκριση με την κατάταξη C του κλάδου).

Η φιλοδοξία μας

Θέλουμε να μειώσουμε το ανθρακικό μας αποτύπωμα δηλαδή την κατανάλωση ενέργειας και τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα έτσι ώστε να συμβάλλουμε στην αντιμετώπιση των αιτιών και των επιπτώσεων του φαινομένου της κλιματικής αλλαγής, να οδηγηθούμε στον ενεργειακό μετασχηματισμό και να εξελιχθούμε σε μια εταιρεία παροχής ενεργειακών λύσεων χαμηλών εκπομπών άνθρακα.

Επιδόσεις & Στόχοι

Επίδοση – ποσοτικά στοιχεία

Η πολιτική για την ενέργεια και για την κλιματική αλλαγή αποτελεί σημαντική πρόκληση για τον Όμιλο λόγω της διύλισης πετρελαίου, έναν από τους βασικούς παραγωγικούς τομείς δραστηριοποίησής του. Η κατανάλωση ενέργειας αποτελεί σημαντικό λειτουργικό κόστος και ταυτόχρονα την κύρια πηγή των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Έτσι, σχεδιάζουμε τον ενεργειακό μετασχηματισμό για μια οικονομία χαμηλού άνθρακα, ανταποκρινόμενοι στη συνεχιζόμενη αύξηση της ζήτησης ενέργειας και στην ασφάλεια εφοδιασμού, συμβάλλοντας ουσιαστικά στην επίτευξη του Στόχου 7 & του Στόχου 13 του ΟΗΕ.

Αύξηση ενεργειακής απόδοσης – εξοικονόμηση ενέργειας & επενδύσεις

Η βέλτιστη ενεργειακή αποδοτικότητα και η εξοικονόμηση ενέργειας ήταν και παραμένουν τα κυριότερα εργαλεία για την αντιμετώπιση του φαινομένου της κλιματικής αλλαγής. Αν και οι πιο αυστηρές προδιαγραφές καυσίμων (μηδενικού θείου) την τελευταία δεκαετία συμβάλλουν στην βελτίωση ποιότητας ατμόσφαιρας ταυτόχρονα αυξάνουν την κατανάλωση ενέργειας για την παραγωγή τους. Παρ’ όλα αυτά τα διυλιστήρια του Ομίλου έχουν καταφέρει να παράγουν καθαρά καύσιμα  με υψηλή ενεργειακή αποδοτικότητα.

Η χρήση καθαρότερων αερίων καυσίμων στην παραγωγική διαδικασία όπως φυσικό αέριο και αέριο διυλιστηρίου (refinery gas) μεγιστοποιείται και μειώνεται η κατανάλωση υγρών καυσίμων.

Παράλληλα, για την μείωση του ανθρακικού αποτυπώματος, ο Όμιλος επενδύει σε έργα Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ), αύξησης ενεργειακής απόδοσης, εξοικονόμησης ενέργειας, καθώς και σε νέες τεχνολογίες στην ενέργεια και στις μεταφορές.

Στόχοι

 1. Μείωση του δείκτη tn εκπομπών CO2/tn τροφοδοσίας αργού πετρελαίου (crude oil) κατά 5% ως το 2020.

2. Μείωση του αποτυπώματος άνθρακα του Ομίλου κατά 500.000 τόνους CO2 μέσω της ανάπτυξης ενός χαρτοφυλακίου Ανανεώσιμων Πηγών εγκαταστημένης ισχύος περίπου 300 MW ως το 2025.

Δείκτης tn εκπομπών CO2/tn τροφοδοσίας αργού

Ο δείκτης tn εκπομπών CO2/tn τροφοδοσίας αργού πετρελαίου (crude oil) του οποίου η εξέλιξη–μείωση παρακολουθείται σε χρονική περίοδο σε σχέση με το έτος αναφοράς (2014) π.χ. των πέντε ετών έχει μείωση 19% και υπερκαλύπτει τον αρχικό στόχο που είχε τεθεί για μείωση 5% μέχρι το 2020. Εξετάζοντας τη μεταβολή του για ένα έτος, το 2018 σε σχέση με το 2017 παρουσιάζει μικρή αύξηση κατά 8% (το 2017 πραγματοποιήθηκαν προγραμματισμένες παύσεις λειτουργίας–shutdowns για συντήρηση). Η μείωση του εν λόγω δείκτη αντικατοπτρίζει τη συνεισφορά των σημαντικών δράσεων-έργων εξοικονόμησης ενέργειας και των υπόλοιπων επεμβάσεων αριστοποίησης στα διυλιστήρια του Ομίλου.

Επιδόσεις

Όσον αφορά στην παρακολούθηση και αναφορά των εκπομπών, ο Όμιλος παρακολουθεί συστηματικά όχι μόνο τις άμεσες εκπομπές CO2 (Scope 1) αλλά και τις έμμεσες εκπομπές (Scope 2 και 3) στο μεγαλύτερο ποσοστό των δραστηριοτήτων του.

Όσον αφορά στις άμεσες εκπομπές, τα διυλιστήρια του Ομίλου συμμετέχουν από τη σύσταση του στο Σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών Αερίων του Θερμοκηπίου (EU ETS), ενώ από το 2013 ακολουθούν όλες τις διαδικασίες παρακολούθησης, υπολογισμού και επαλήθευσης των εκπομπών σύμφωνα με τους Κανονισμούς της τρίτης φάσης του EU ETS 2013-2020.

Στο παρακάτω διάγραμμα παρατίθενται οι τελικές επαληθευμένες εκπομπές CO2 των τριών διυλιστηρίων για τα έτη 2017 (για λόγους σύγκρισης) και 2018, καθώς και τα δικαιώματα εκπομπών για το 2018.

Επαληθευμένες εκπομπές και δωρεάν δικαιώματα CO2 στα τρία διυλιστήρια του Ομίλου 2018

Η συνολική κατανάλωση ενέργειας του Ομίλου, όπως παρουσιάζεται στο παρακάτω διάγραμμα, είναι αυξημένη κατά 5% σε σύγκριση με το έτος 2017. Η διαφορά προκύπτει κυρίως λόγω γενικής συντήρησης (shutdown) του διυλιστηρίου της Ελευσίνας το 2017 και των αυξημένων επιπέδων λειτουργίας του το 2018.

Συνολική κατανάλωση ενέργειας Ομίλου 2013-2018

Επενδύοντας στην αύξηση της ενεργειακής αποδοτικότητας σε όλα τα διυλιστήρια του Ομίλου λειτουργούν μονάδες συμπαραγωγής ηλεκτρισμού-θερμότητας, αξιοποιώντας καθαρότερα αέρια και ρεύματα της παραγωγικής διαδικασίας και έτσι συνεισφέρουν στην αποφυγή σημαντικού ποσοστού εκπομπών CO2 (παρακάτω διάγραμμα), οι οποίες θα εκπέμπονταν αν η ιδιοπαραγόμενη ηλεκτρική ενέργεια προερχόταν από το εθνικό δίκτυο παροχής ηλεκτρικής ενέργειας.

Συμβολή της ιδιοπαραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας στα εγχώρια διυλιστήρια του Ομίλου και εκπομπές CO2 που αποφεύχθηκαν λόγω της ιδιοπαραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας σε συνάρτηση με αυτές της συνολικής κατανάλωσης

Όπως φαίνεται στο παρακάτω διάγραμμα, το 2018, η ιδιοπαραγόμενη ηλεκτρική ενέργεια αποτέλεσε περίπου το 30% της συνολικής καταναλισκόμενης ηλεκτρικής ενέργειας.

Συνολική κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας ανά τρόπο παραγωγής

Ο Όμιλος παρακολουθεί επιπλέον και τις άλλες έμμεσες εκπομπές από τις δραστηριότητές του. Ενδεικτικά αναφέρεται η εκτίμηση των εκπομπών CO2 από τις μεταφορές με πλοία πρώτων υλών και προϊόντων και η εκτίμηση του ανθρακικού αποτυπώματος (έργο carbon footprint) από το σύνολο των δραστηριοτήτων στα κτήρια γραφείων του Ομίλου (κεντρικές υπηρεσίες και διυλιστήρια Ασπροπύργου, Ελευσίνας και Θεσσαλονίκης – πιστοποίηση My Climate).

Το 2018, η ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ συμμετείχε για πρώτη φορά στη διαδικασία αξιολόγησης του CDP (συνέχεια του Carbon Disclosure Project), το μεγαλύτερο πρόγραμμα συλλογής και αξιολόγησης δεδομένων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, κατανάλωσης ενέργειας και αξιολόγησης του τρόπου ανταπόκρισης των εταιρειών στις προκλήσεις και τις ευκαιρίες της κλιματικής αλλαγής. Σημειώνεται ότι από το 2018, το CDP έχει ενσωματώσει ερωτήσεις του Task Force on Climate-related Financial Disclosures/TCFD, οι οποίες επικεντρώνονται στους επιχειρηματικούς κινδύνους της κλιματικής αλλαγής.

Σε αυτή τη πρώτη συμμετοχή η ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ (μία από τις 5 εταιρείες στην Ελλάδα που συμμετείχε στην αξιολόγηση το 2018) βαθμολογήθηκε με B- , ιδιαίτερα σημαντική διάκριση, αφού βρέθηκε πάνω από τον μέσο όρο για την Βιομηχανία Oil & Gas – που κατά μέσο όρο βαθμολογήθηκε με C. Στόχος του Ομίλου είναι, να σταθεροποιηθεί στο επίπεδο Management και μέσω της υλοποίησης της στρατηγικής και της βελτίωσης των επιδόσεων της μελλοντικά να ανέβει στην κατηγορία Leadership του CDP.

Κίνδυνοι & Ευκαιρίες

Διαχείριση κινδύνου

Οι πιθανοί κίνδυνοι και οι σχετικές χρηματο-οικονομικές επιπτώσεις αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της έκθεσης σκοπιμότητας για κάθε έργο και επένδυση τόσο από την πλευρά της αντιμετώπισης (mitigation) του φαινομένου της κλιματικής αλλαγής όσο και από πλευράς της στρατηγικής προσαρμογής (adaptation) στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής (π.χ. για την περίπτωση των φυσικών μεταβολών, οι οποίες εκτιμώνται ως σημαντικές για εγκαταστάσεις κοντά στο παράκτιο μέτωπο της Ελλάδας).

Οι προφανείς χρηματοοικονομικές επιπτώσεις έχουν να κάνουν με το κόστος, που σχετίζεται με το προβλεπόμενο έλλειμμα δικαιωμάτων εκπομπής αερίων του θερμοκηπίου καθώς τα τρία διυλιστήρια του Ομίλου στην Ελλάδα συμμετέχουν στο EU ETS.

Για την περίοδο 2013-2020 (3η φάση εμπορίας δικαιωμάτων) και σύμφωνα με τους ισχύοντες κανόνες κατανομής δικαιωμάτων, το κόστος συμμόρφωσης έχει αυξηθεί σημαντικά ειδικά τους τελευταίους μήνες του 2018, λόγω της σημαντικής αύξησης της τιμής των δικαιωμάτων (πάνω από 200% μέσα στο 2018) αλλά και της μειούμενης κατανομής δικαιωμάτων από χρόνο σε χρόνο με την ταυτόχρονη αύξηση οριζόντιου συντελεστή μείωσης (CSCF). Επιπροσθέτως, με βάση τις πρόσφατες αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης για εφαρμογή μηχανισμού αποθέματος δικαιωμάτων (Market Stability Reserve) και την αναδιάρθρωση του ΣΕΔΕ για την περίοδο 2021-2030, αναμένεται περαιτέρω αύξηση της τιμής των δικαιωμάτων (€/tn) η οποία θα επηρεάσει άμεσα και το μελλοντικό κόστος συμμόρφωσης.

Σημειώνεται επίσης ότι, λόγω του ότι για δραστηριότητες ηλεκτροπαραγωγής δεν κατανέμονται δωρεάν δικαιώματα από το 2013, τα διυλιστήρια επιβαρύνονται επιπλέον με το αυξημένο κόστος για την ηλεκτρική ενέργεια που αγοράζουν, καθώς το κόστος αγοράς δικαιωμάτων για την ηλεκτροπαραγωγή μετακυλίεται στους καταναλωτές.

Άλλοι πιθανοί κίνδυνοι περιλαμβάνουν αυξημένο κόστος για καύσιμα και πρώτες ύλες, μειωμένη ζήτηση ενεργοβόρων προϊόντων καθώς και πρόσθετα μέτρα για τον έλεγχο και περιορισμό των εκπομπών Αερίων του Θερμοκηπίου (ΑτΘ), οι οποίοι είναι ανάλογοι για τον κλάδο σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Σημειώνεται ότι η εφαρμογή της κύριας στρατηγικής του Ομίλου για αύξηση της ενεργειακής απόδοσης έχει ήδη συνεισφέρει στη μείωση του ελλείμματος και του λειτουργικού κόστους άνθρακα, αλλά συνεχίζονται να αξιολογούνται πιθανές ευκαιρίες για την περαιτέρω διείσδυση στο φυσικό αέριο και στα προηγμένα βιοκαύσιμα.

Βιοκαύσιμα και ΑΠΕ

Τα βιοκαύσιμα αποτελούν τα μόνα άμεσα υποκατάστατα των ορυκτών καυσίμων, που διατίθενται σήμερα σε μεγάλη κλίμακα για καύσιμα μεταφορών, ενώ η χρήση τους συμβάλλει στη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα (CO2)  των οχημάτων και σε πιο φιλικές προς το περιβάλλον μεταφορές, χωρίς να απαιτούνται σημαντικές μετατροπές στα οχήματα και στα δίκτυα διανομής.

Μέχρι σήμερα ο όρος βιοκαύσιμα για την ελληνική αγορά αναφέρεται κυρίως στο βιοντίζελ, καύσιμο παρόμοιων ιδιοτήτων με το ντίζελ, το οποίο χρησιμοποιείται ως συστατικό (μετά από ανάμειξη με το συμβατικό ντίζελ) σε όλα τα ντιζελοκίνητα οχήματα, σύμφωνα με την ευρωπαϊκή προδιαγραφή μίγματος ενώ, σε συνέχεια πρόσφατης ελληνικής νομοθεσίας, ο Όμιλος προετοιμάζεται για την ανάμειξη βιοαιθανόλης με τη συμβατική βενζίνη για χρήση σε όλα τα βενζινοκίνητα οχήματα από το 2019.

Βιοντίζελ που παραλήφθηκε και χρησιμοποιήθηκε στο ντίζελ κίνησης

Έτος Βιο-ντιζελ (m3) % κ.ο στο ντίζελ κίνησης
2013 101.269 6,73
2014 112.891 7,00
2015 112.680 7,00
2016 116.626 7,10
2017 112.338 7,11
2018 107.448 7,07

Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας

Τα τελευταία πέντε χρόνια έχουν αναπτυχθεί και λειτουργούν ήδη φωτοβολταϊκοί σταθμοί σε ακίνητα του Ομίλου, συνολικής ονομαστικής ισχύος 19 MW και ένα αιολικό πάρκο ισχύος 7 MW στην Πύλο του Ν. Μεσσηνίας. Επίσης βρίσκονται σε λειτουργία 10 φωτοβολταϊκά έργα συνολικής ονομαστικής ισχύος 100 kW για αυτοπαραγωγή με ιδιοκατανάλωση (πρόγραμμα net-metering) σε ισάριθμα πρατήρια υγρών καυσίμων ΕΚΟ και ΒΡ. Σε διάφορα στάδια ανάπτυξης βρίσκονται άλλα δύο φωτοβολταϊα έργα συνολικής ονομαστικής ισχύος 12 MW καθώς και 4 μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας και θερμότητας από καύση βιομάζας (προερχόμενης από υπολειμματική γεωργία) συνολικής ισχύος 20 MW. Αιτήσεις πάνω από 200 MW φωτοβολταϊκών έργων υποβλήθηκαν εντός του 2018. Επιπλέον, σε συνεργασία με την ΛΑΡΚΟ, αναπτύσσεται ένα χαρτοφυλάκιο 130 MW φωτοβολταϊκών, καθώς και αιολικών και υβριδικών έργων.

Η συνολική παραγωγή ενέργειας από τους ΦΒ σταθμούς του Ομίλου έχει ξεπεράσει τις 27 GWh από την έναρξη λειτουργίας τους και η παραγωγή του αιολικού πάρκου στη Μεσσηνία ξεπέρασε τις 89 GWh αντίστοιχα. Η συνολική αποφυγή εκπομπών CO2 υπερβαίνει τους 115.000 τόνους.

Επόμενα βήματα

  • Βελτιστοποίηση ενεργειακής απόδοσης εγκαταστάσεων, έργα εξοικονόμησης ενέργειας
  • Μελέτη σεναρίων για τις ευκαιρίες–κινδύνους από την κλιματική αλλαγή και επαναξιολόγηση της εσωτερικής τιμής άνθρακα
  • Μελέτη για τις δράσεις-έργα που απαιτούνται για την προσαρμογή (adaptation) των εγκαταστάσεων από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής των εγκαταστάσεων του Ομίλου (σε εξέλιξη)
  • Επέκταση επενδύσεων σε ΑΠΕ
Επόμενη Ενότητα Περιβάλλον, Ενέργεια & Κλιματική Αλλαγή Ποιότητα Αέρα